Nowe spojrzenie bez europocentryzmu i egoizmu

„Prahistoria, dyscyplina naukowa, która stawia sobie za cel poznanie dziejów ludzkości od najdawniejszych czasów, aż do pojawienia się pierwszych źródeł pisanych. Podstawowym aktem badawczym są wykopaliska dostarczające prawie wszystkich dokumentów potrzebnych do studiów” („Dictionnaire de la préhistoire”; Paryż 1969, wydanie polskie: 1980). Minęło ponad półwiecze, a definicja ta wciąż jest prawdziwa, wymaga jednak istotnych uzupełnień.

Czas i przestrzeń to elementarne kategorie antropologiczne, stanowiące wyznacznik ludzkiej tożsamości” – twierdził Grahame Clark (1907–1995), prehistoryk z Uniwersytetu w Cambridge. Jego zdaniem bogaty materiał faktograficzny uzmysławia niesłychaną różnorodność kulturowych form postrzegania tych dwóch podstawowych wymiarów naszej egzystencji i wymaga nowego spojrzenia na to zagadnienie.

Takich nowych spojrzeń na minione dzieje – choćby na dzieje Chin, Słowian, na rolę kobiety w epoce kamienia, początków sztuki – pojawia się w ostatnich latach tak wiele, że można już mówić o zjawisku charakterystycznym dla trzeciej dekady XXI wieku. Najnowszym przejawem tego zjawiska jest książka (468 stron!) „Préhistoire, nouvelles frontières”, a jej autorami są: Philippe Grosos, Jean-Michel Geneste i Boris Valentin (Éditions de la Maison des...